سلام.
در کار مداحی اصطلاحاتی هست که خوبه یاد بگیریم:
1. مرثیه: مرثیه یعنی شعری حزن انگیز که با آهنگی محزون خوانده میشود. البته این شعر مانند روضه است و همراهی مستمع در آن وجود ندارد. نمونه ای از مرثیه همان شعر معروف باز این چه شورش است … وقتی که در روضه خوانی ها استفاده میشود. خوب است بدانید در ابتدا اصلا روضه خوانی نبوده است بلکه شعر بوده که با حزن خوانده میشده یعنی همین مرثیه خوانی رسم بوده است. پیشنهاد من اینه که عزیزانی که نمیتونن روضه بخونن از مرثیه خوانی استفاده کنند که هم خیلی حزن را به همراه دارد و راحت تر میشود آنرا به صورت آهنگین خواند.(البته خوب میدانید که منظورم از آهنگین خواندن همان لحن خواندن و نوایی اس که همراه میکنید نه اینکه اشعار موسیقیایی که مرسوم است خواننده ها میخوانند را بخوانید.)
2. روضه : روضه شرح ماوقع است . یعنی تاریخ است که قرائت میشود . بنابر این به هیچ وجه نباید اضافه یا کم شود. روضه باید متقن و درست باشد .بنابر این فقط از روی کتاب مقتل روضه بنویسید و بخوانید نه اینکه روضه ای را جایی شنیدم نقل کنم. این نقل از دیگران میتواند مصداق دروغ بستن به ائمه اطهار باشد.دقت کنید که گنا:ه برای خودتان نخرید.
3. شعر سینه زنی: اشعاری هستند که مناسب سینه زنی و شور مجالس هستند و همراه با آنها از مستمع خواسته میشود تا با سینه زدن همراهی کنند. البته سینه زنی بر اساس ریتم های آن به چند دسته تقسیم میشود :
الف) شور یا تند سینه زدن ب) سنگین یا واحد که آرام ارام سینه زدن را می گویند ج) سه ضرب که 3 بار سینه میزنند و یک بار را مکث میکنند.
البته در مراسم های مردانه انواع دیگری هم هست که بهتره در مراسمات بانوان انجام نگیرد. سادگی این مراسمات مهم است.
4.مدیحه : شعری است که در مدح ائمه و بزرگان دین گفته میشود. معمولا این نوع از شعر با سینه زنی همراه است.
5. شعر مناجاتی: شعری است که برای مناجات با خداوند یا غمنامه امام زمان علیه السلام به کار میرود. معمولا مناجات نامه اها را آرام میخوانند ولی نه به آرامی مرثیه و در آن قسمت هایی هست که از مستمع خواسته میشود تا همراهی کند و تکرار نماید.
6. گوشواره : گوشواره در حقیقت بند هایی از اشعر هستند که باید مستمع آنها را تکرار کند. اهمیت یاد گرفتن گوشواره بسیار زیاد است. یعنی باید مستمع گوشواره شعر شما را خوب یاد بگیرد تا با شما تکرار کند بنابر این ابتدای سینه زنی یا مداحی باید گوشواره چندین بار تکرار شود و بعد وارد شعر میشویم تا در موقع لزوم مستمع گوشواره را تکرار نماید.
از اینجا مشخص میشود که نقش ادبیات به خصوص شعر در مداحی بسیار مهم است.
در پناه امیر المومنین علیه السلام باشید. یاعلی